Stemmen uit de Stilte (deel 2)
Recentelijk kwam deel 2 uit van Stemmen uit de Stilte, Vaderspreuken uit de Egyptische woestijn.
Vanaf midden vierde eeuw moet het in de Egyptische woestijn een drukte van belang zijn geweest van kluizenaars en monniken. Zij zochten God in een ascetisch leven van verzaking aan de wereld en lichamelijke onthouding. Deze Egyptische monniken- en ascetenwereld had een grote uitstraling, zowel in het Oosten als het Westen.
De wereld van de woestijnvaders – en een paar woestijnmoeders – kennen we, behalve uit het Leven van Anthonius, vooral uit de vaderspreuken uit de jaren 330- 460, een bont geheel aan spreuken, gesprekken en korte verhaaltjes. Allemaal drukken zij, vaak met een ‘clou’, een bepaalde wijsheid uit.
In de spreuken zien we tal van bijzonderheden uit het ascetische woestijnleven in de praktijk van alledag. Bij die zoektocht ging het altijd weer om de juiste weg, de juiste maat, de juiste tijd en vooral de juiste instelling waarmee de ascese werd beoefend.
De vertaling is gemaakt door de Vertaalwerkgroep Sint-Adelbertabdij Egmond. Het Nawoord in de uitgave biedt meer informatie over de wereld van de Vaderspreuken en hun achtergrond.
Stemmen uit de Stilte deel 2 is uitgegeven door: TaGrammata en verkrijgbaar in onze winkel.
Een spreuk om alvast te oefenen! :
Voor de gelegenheid willen we ook met jullie een van de spreuken delen. Je kunt ze ook met je vrienden, familie of gemeenschap bespreken. Hierbij ook enkele tips voor het lezen van spreuken uit de woestijn:
-
- Wees open, ze geven hun geheimen niet snel prijs (net als mensen)
-
- Lees de tekst nauwkeurig; wie spreekt met wie? Wat schuilt er mogelijk achter de vraag? Wat gebeurt er, wat ligt er tussen vraag en antwoord?
-
- Wie ben jij in de tekst? Wat raakt, irriteert, bevreemd of verwondert je?
-
- Welke hedendaagse vragen of ervaringen worden in de tekst aangeraakt? Is er een verband met je persoonlijk leven? (leg niet te snel verbanden, blijf kritisch)
-
- Wat heeft de tekst je te zeggen? Waartoe zet die je aan?
Op een keer gingen drie broeders in de oogst werken; ze namen 60 aruren [1] (zo’n 16,5 hectare) aan, maar een van hen werd de eerste dag ziek en keerde terug naar zijn kluis.
‘kijk, je weet dat onze broeder ziek is,’ zei toen de ene broeder tegen de andere, ‘doe dus net als ik je gedachten een beetje geweld aan en laten we op God vertrouwen dat we dankzij zijn gebeden het stuk van de broeder erbij oogsten.’
Toen het werk gedaan was en ze het loon in ontvangst gingen nemen, riepen ze de broeder.
‘kom mee, broeder, je loon in ontvangst nemen,’ zeiden ze.
‘Wat voor loon kan ik in ontvangst nemen?’ zei hij. ‘Ik heb niets geoogst.’
‘Dankzij je gebeden is de oogst toch klaargekomen,’ was hun antwoord.
Toen de broeder er niet aan wilde, gingen ze naar een oudvader om hem een oordeel te laten vellen.
‘We zijn met z’n drieën gaan oogsten,’ zei de broeder tegen hem, ‘en de eerste dag op de akker werd ik ziek en ben ik naar mijn kluis gegaan zonder ook maar een dag geoogst te hebben, en nu willen de broeders mij dwingen: “Kom mee je loon in ontvangst nemen, waarvoor je niets hebt gedaan,” zeggen ze.
‘We zijn met z’n drieën uit oogsten gegaan,’ zeiden op hun beurt de broeders, ‘en we hadden zestig aruren aangenomen. Als we met z’n drieën geweest waren, zouden we het werk met moeite klaar hebben gekregen, maar dankzij de gebeden van onze broeder hebben wij tweeën de akker supersnel geoogst en zeggen we tegen hem: “Kom mee het loon in ontvangst nemen”, maar dat wil hij niet.
Toen de oudvader dat hoorde, stond hij verwonderd.
‘Sla de simandron dat alle broeders zich moeten verzamelen,’ zei hij tegen zijn leerling.
‘Broeders,’ zei hij toen ze gekomen waren, ‘kom vandaag luisteren naar een rechtvaardig oordeel.’
De oudvader verteld hun alles en zij veroordeelde de broeder ertoe zijn loon in ontvangst te nemen en ermee te doen wat hij wilde.
En de broeder was bedroefd en ging in tranen heen. [N350]
[1] De aroure ( setjat ) is een meeteenheid die in het oude Egypte werd gebruikt, en staat voor ongeveer 2.750 m² .