Preek 1e zondag Advent 2022
Dierbaren,
Een nieuw begin! Vandaag is het de eerste zondag van de advent.
Je kunt er tegenop zien, bang voor wat de toekomst brengt, bezorgd, sceptisch. Wat is het heerlijk als je er verwachtingsvol naar mag kijken, vol hoop, met blij vertrouwen. Spannend, zo’n nieuw begin. De liturgie maakt er telkens weer een bijzondere tijd van het jaar van; het mag er in onze mensenwereld nog zo beroerd aan toegaan, de Eeuwige doet ons hoopvol uitzien naar zijn toekomst, die het aanschijn van de aarde zal vernieuwen. “De nacht loopt ten einde, de dag breekt aan. Ons heil komt dichterbij.” Paulus ziet het wel zitten, al heeft hij toch best reden zich zorgen te maken. Paulus is een gedreven mens, een man met een missie. Hij gelooft in Gods toekomst, hij gelooft dat die aanstaande is, en dat hem is toevertrouwd daarvan de heraut te zijn, mensen het goede nieuws aan te zeggen en op te roepen een nieuwe gemeenschap te vormen, open te staan voor de komst van het godsrijk. Heeft de apostel zich vergist, of is er door zijn gepassioneerde prediking in die eerste eeuw van onze jaartelling inderdaad iets heel nieuws in de samenleving gekomen: het christelijk geloof, de gemeenschap van christenen die een wereldwijde eenheid is gaan vormen, zusters en broeders, ongeacht hun maatschappelijke status, vrijen en slaven, Joden en heidenen van alle volkeren en rassen, talen en kleuren?
Het was niet voor het eerst dat de Schepper met de mensheid iets nieuws ging beginnen. In de dagen van Noach had de Eeuwige ook al eens ingegrepen. Toen was de aarde bedolven onder de wateren, en alleen Noach en zijn gezin waren aan de dood ontsnapt. Noach was er niet in geslaagd zijn tijdgenoten te overtuigen, en ook niet om zijn missie op zijn nageslacht over te dragen. Verwarring, verdeeldheid, godvergetenheid kregen de overhand boven godsvertrouwen en voorbereiding op een toekomst die ons voorstellingsvermogen te boven gaat. Op deze eerste zondag van de advent horen wij de oproep van Jezus: en vandaag luidt die boodschap: ‘Wees waakzaam’ Dat is de raad van Jezus na zijn verhaal over de tijd van vóór de zondvloed. De mensen waren toen zozeer met zichzelf bezig dat ze geen oog hadden voor de werkelijkheid om hen heen, voor waar het eigenlijk om zou moeten gaan. Zij gingen op in het binnenwerelds gebeuren, in het hier en nu. En wij kunnen ons de vraag stellen: hoe is het met ons? Met mij? Zijn wij anders? Zijn wij wel goed bezig?
‘Wees waakzaam, want gij weet niet op welke dag uw Heer komt’, zegt Jezus. Voortdurend hebben wij de keuze: tussen licht en donker. Licht: het licht van liefde en vrede, van aandacht voor elkaar, van eerbied voor de natuur, van positief denken, van streven naar gerechtigheid en zoveel andere dingen die Gods schepping tot een aards paradijs maken, of valt onze keuze ten faveure van het donker, duiken wij in de donkere wereld van egoïsme en eigenbelang, oorlog en terrorisme, vernietiging van onze aarde, waanzinnige rijkdom van weinigen, en afgrijselijke armoede van honderden miljoenen andere mensen?
Durven we te zijn zoals Noach? Hij bouwde een ark omdat hij luisterde naar God. Doen wij dat ook: ons leven bouwen op Gods woord, ook al gaat dat dwars in tegen de tijdgeest? of zijn we zoals Noach’s tijdgenoten die er zelfs niet aan denken naar God te luisteren, want ze zijn vol van de waan van de dag. Jammer genoeg is dat heel herkenbaar vandaag, in de grote politiek, maar eigenlijk niet minder in onze kleine wereld. Want hebben ook wij het niet druk, zo druk dat we er niet bij stilstaan, dat het niet bij ons opkomt om te verlangen naar de komst van de Mensenzoon? Die werkelijkheid is zo ver weg, zo onvoorstelbaar. En toch is dat de grote, de uiteindelijke werkelijkheid voor ons allemaal. En in het licht van die toekomst krijgt ons leven vandaag, in deze tijd, zijn zin. We mogen leven in het licht van de advent, van Gods komst naar ons toe. Hij komt, Hij is gekomen om ons bij te brengen hoe we zijn schepping kunnen uitbouwen tot een aards paradijs. De komst van de Mensenzoon: dat is dus Kerstmis, maar die viering mag dan meer zijn dan een feest van lekker eten en drinken, veel cadeaus, lichtjes in straten, op pleinen, in tuinen. Dat is de feestverpakking, maar die moet de inhoud niet doen vergeten. De kerstboodschap die wij verspreiden mag niet verworden tot die idiote zogenaamde kerstman die uit de ramen hangt. De prachtige advent moet meer zijn dan een tijd waarin we ons afvragen hoe het feestmenu er zal uitzien, welke geschenken we zullen kopen en krijgen, en in welke winkels we het meest voordelig de inkopen kunnen doen?
Zusters en broeders, in de eerste lezing schrijft de profeet Jesaja hoe de wereld er zal uitzien als alle volkeren luisteren naar de woorden van de Heer. ‘Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegijzers, hun speren tot sikkels. Geen volk zal nog het zwaard trekken tegen een ander, en niemand zal nog leren oorlog voeren’. Hoe heerlijk zou zo’n wereld zijn: een wereld van zorg voor elkaar, van vrede en gerechtigheid. Ik wens ons toe dat deze advent voor ons meer mag zijn dan een meestromen met de commercie. In deze advent worden wij opgeroepen om naar Gods uitnodiging te luisteren, om samen gestalte te geven aan die wereld die komen moet, en die komen zal.
Om oog te hebben voor waar al iets doorbreekt van de nieuwheid van het Godsrijk, in zoveel mensen van goede wil, in zoveel prachtige initiatieven die stemmen tot dankbaarheid en vertrouwen tegen alle problemen in. Om ons te bekommeren om onze medemensen in nood, en solidariteit te tonen, en de gezindheid te laten groeien waarin de mensenliefde zichtbaar wordt. Natuurlijk denken we dat wij het verschil niet zullen maken in de wereld, en dat het al heel mooi is als we aan de kerkelijke viering aandacht geven, maar de advent leert ons dat God de dingen doet. Wij hoeven enkel verwachtingsvol te zijn, open te staan, hoopvol, waakzaam want “de Heer komt op het uur waarop gij het niet verwacht.”
br. Gerard Mathijsen
27 november 2022 1e zondag van de advent A-jaar.