Preek 15 augustus 2021 Maria Tenhemelopneming

Dezer dagen schreef Mgr. de Korte bisschop van Den Bosch dat er in zijn bisdom momenteel helaas kerken worden gesloten, terwijl er tegelijkertijd meer Mariakapelletjes worden gebouwd dan er kerken sluiten. Wat zegt dat over Maria of misschien meer nog over de Maria vereerders? En in de pers verschenen er de afgelopen maanden ook veel aandacht voor het lijvige boek over Maria van de protestantse theoloog Arnold Huijgen. Daar werd in katholieke kring lovend en kritisch over gesproken, maar in bepaalde reformatorische kringen waren de reacties minder enthousiast. Wat zegt dat over Maria en wat zegt het over de lezers en critici van het boek?

Maria, ze staat klaarblijkelijk nog steeds in de belangstelling. Merkwaardig eigenlijk, want al ze iets niet heeft gezocht dan is het wel aandacht en verhalen in het nieuws. Dat ze nog steeds niet vergeten is, zegt vermoedelijk toch iets over haar, maar het zegt ook iets over ons die haar eren of minstens over haar spreken en schrijven.

Vandaag vieren wij de voltooiing van haar leven, gewoonlijk aangeduid onder de naam Maria-Hemelvaart. Maar de preciezen onder u weten dat Maria ten Hemelopneming een juistere titel is. Maakt dat nu echt verschil zal iemand vragen? Ja zeker, soms moet je op de kleintjes letten, want die kunnen het verschil maken. Zij is niet zelf naar de hemel opgevaren, maar is door haar zoon thuisgebracht, opgenomen in het huis van de Vader, die haar bereid had gevonden om moeder van het mens geworden woord te worden.

Maria ten Hemelopneming, het is in de Christelijke traditie al eeuwenlang afgebeeld en gevierd voordat het in de catholica in 1950 tot dogma werd verheven. Dat laatste schrikt tegenwoordig menigeen af, en is reden tot discussie en strijd. Maar kunnen we uit die impasse geraken? Wat is een dogma? Een dogma is geen waterdicht bewijs of een wetenschappelijke uitspraak. Het is een geloofsuitspraak en die heeft meer gemeen met een icoon of schilderij, een lied of gedicht dan met een objectief verslag. Als het gaat om zaken van het geloof is al ons spreken een vorm van verbeelding in de goede zin van het woord, een uitdrukking van het onzienlijke. Een icoon is geen foto, maar een schepping waarin de ziel van de persoon of gebeurtenis wordt bloot gelegd in het licht van God. Het is dus geen steen om je aan te stoten, maar een venster op de eeuwigheid. Een dogma is geen eindpunt, maar een perspectief in de diepte. Je zou ook kunnen zeggen, het is een stok om te gaan en niet een stok om te slaan. En een stok is een hulpmiddel bij het gaan van de weg. Een dogma is zo’n hulpmiddel, het wijst de richting aan om het doel te bereiken. Een dogma geeft zicht als we het tenminste in het juiste licht lezen.

Maria ten Hemelopneming, het is de afsluiting, de voltooiing van een leven.  Het begon allemaal met een aanzoek uit den hoge, een klop op de deur van het hart en nog voor ze goed besefte waar ze ja op zei, gaf Maria zich gewonnen. Dat moment wordt veelal afgebeeld, terwijl Maria de Schrift leest of aan het bidden is. Dat woord uit den hoge kwam bij haar binnen als een persoonlijk aanzoek. Het bleek bezield met de adem van de Geest en het vroeg om een plaats te bieden aan het leven zoals God het in zijn puurste vorm wilde geven. Zij zei ja en begon aan een reis waarvan ze nog niet vermoedde waarheen die haar voeren zou. En wat voor haar gold, geldt voor ons allen. Wij weten niet wat ons te wachten staat, maar we worden als Maria uitgenodigd er ja op te zeggen en de weg met al zijn obstakels met geloof en vertrouwen te gaan.

Maria ten Hemelopneming. Het werd een lange weg en op de weinige plekken waar we haar aantreffen in de Schrift zien we haar pleiten bij haar zoon, we zien haar ook met vragen en zorgen over diens weg en tenslotte staat ze onder het kruis als een moeder die haar zoon niet afvalt, ook al is dat kruis ook voor haar een pikdonker gebeuren. En het laatst zien wij haar in de kring van de leerlingen, met wie ze na de verrijzenis samen in gebed is. Op de iconen zit ze in het midden van de kring als een kloek die haar kuikens om zich heeft verzameld. Daar deed ze wat haar zoon tijdens zijn leven had gedaan: mensen samenbrengen en samenhouden in geloof en vertrouwen. En al de rest van haar leven moeten we tussen de regels door lezen. Maar ook dat wit spreekt een taal. Want in die verzwegen tekst ontmoeten we haar als de vrouw die op de achtergrond bleef, die haar leven helemaal in dienst stelde van haar zoon. Hij moest groter worden, zij noemde zichzelf enkel een dienares. Nee, dat betekent niet dat de vrouw op het tweede plan komt of niet voor een toppositie mag gaan. Zij bereikte haar top, haar unieke plaats, door haar eigen roeping te vervullen. En dan maakt het niet uit of je huismoeder bent of directrice. Zij wist zich geroepen om te dienen en niet om gediend te worden. Dat had ze van haar zoon of had hij het van haar? Of hadden ze het allebei door te luisteren naar de Geest die leven geeft?

Een leven lang heeft ze gediend, met hart en ziel en met lijf en leden. Haar schoot en haar hart werden een thuis voor het leven. Jezus heeft zij gedragen, gevoed en gevolgd tot aan het einde. Met hart en ziel, met lijf en leden.

Maria ten Hemelopneming. Van deze moeder belijden wij dat ze met hart en ziel, met lijf en leden in Gods Heerlijkheid is opgenomen. Kan het anders? Heeft niet de zoon die zij heeft gedragen, gezegd: ‘waar ik ben zal ook mijn dienaar zijn.’  Zou zij dan niet als eerste dat woord in vervulling hebben zien gaan?

Maria, moeder van Jezus, moeder van de kerk, moeder van allen die geroepen zijn de zoon te volgen. Moge haar geloof en toewijding ons bezielen en bemoedigen. Dat wij het leven dienen zoals zij het heeft gedaan en allen worden thuisgebracht in de vreugde die geen einde kent. AMEN.

Abt Thijs Ketelaars

Apok. 11,19a; 12,1. 2-6a.10ab; 1Kor. 15,20-26; Lc. 1,39-56

 

 

 

Volgend artikel Bekijk het overzicht
Gastenverblijf
Een plaats van gebed en ontmoeting, van rust en stilte, waar iedereen zich thuis mag voelen en op adem mag komen.
Meer informatie