2e PAASZONDAG 24-04-2022
Hand. 5, 12-16; Apoc. 1,9-11a+12-13+17-19; Joh. 20, 19-31
Pasen, het grootste feest van ons geloof, maar moeilijk te bevatten. We hebben 50 dagen om het te vieren, maar het blijft ons uitdagen. Is dat ook niet een goede zaak? Is echt geloof niet altijd overwonnen ongeloof? Kun je bouwen op geloof dat de beproeving niet heeft doorstaan? Zal dat niet bezwijken bij de eerste tegenstand? Steeds zoeken wij naar steunpunten voor ons geloof. Niemand wordt ook heilig verklaard, al zijn de mensen nog zo onder de indruk van iemands heldhaftig en diep getuigenis, als er geen wonder is vastgesteld. Geen heiligverklaring zonder de ondersteuning van onverklaarbare wonderen. Zo is het nog in onze tijd, zo was het ook bij de eerste gelovigen in het begin van de Kerk.
Deze achtste dag brengt de voltooiing van de Paasoctaaf, de week die geldt als één enkele dag, de dag die de Heer heeft gemaakt.
De eerste lezing vertelt van een kerkgemeenschap in ontstuimige groei, uit het boek Openbaring horen we van een indrukwekkend visioen, het Evangelie verhaalt van een opzienbarende verschijning van de Verrezen Heer te midden van zijn leerlingen.
We hoorden de ziener van Patmos:
“Toen ik mij omkeerde, zag ik zeven gouden luchters, en tussen de luchters iemand als de Mensenzoon, gekleed in een gewaad dat tot de voeten reikte, het middel omgord met een gouden gordel. Toen ik Hem zag, viel ik als dood voor zijn voeten.”
In contrast met die verpletterende verschijning in de apokalyps staat de ontmoeting met de Verrezen Christus in het Evangelie. Jezus toont zich aan Tomas niet in zijn verheven majesteit, maar aanraakbaar in zijn kwetsbare menselijkheid. Maar juist zo weet Hij Tomas de ogen te openen voor het mysterie van zijn goddelijkheid.
Bij dit gebeuren staat Tomas in zekere zin centraal. Uiteraard gaat het nog meer om Jezus: die is vanzelfsprekend de hoofdpersoon, maar Jezus richt zich tot Tomas, het gaat Hem om Tomas: die wil Hij overtuigen, die wil Hij winnen, die wil Hij raken, meer nog dan aangeraakt worden, die wil Hij het leven openbaren.
Of kunnen we misschien zeggen: het gaat zeker over Jezus, en over Tomas, maar die apostel heeft een bijzondere naam: hij heet Tomas Didymus, Didymus is: tweelingbroer. Van wie is Tomas de tweelingbroer? Oude, apokriefe geschriften noemen Tomas de tweelingbroer van Jezus. Heel waarschijnlijk is dat niet, en de Kerk heeft daar nooit geloof aan geschonken. Hoe het precies zit zullen we wel nooit achterhalen, maar is die Tomas van de tweeling niet het alterego van ieder gelovige? De twijfelaar in ieders hart?
Ieder van ons wil graag geloven. Het geloof geeft ons vaste grond onder de voeten, het geeft ons leven ook perspectief, omdat wij geloven kunnen wij ook hopen, zonder geloof en hoop is het aardse leven een onbestemd avontuur.
Ons geloof en onze hoop worden op de proef gesteld door wat wij waarnemen, door alle geweld en onrecht in de wereld, door rampen, oorlogen, uitzichtloos lijden. Als we dat alles overwegen kunnen wij alleen maar instemmen met onze tweelingbroer Tomas en op zijn best ons oordeel opschorten totdat wij een goede reden zien om nog op een goede uitkomst te rekenen. En zie, Jezus, de opgestane Heer heeft daarvoor begrip. Hij toont aan zijn volgeling zijn wonden, die niet verdwenen zijn, maar verheerlijkt, die zijn getransformeerd tot tekenen van glorie en overwinning. Hij toont ze aan Tomas, en in en door Tomas aan ons, opdat ook wij geloven, genezing vinden van onze kleinmoedigheid, en getuigen worden van Gods liefde in de wereld waarin wij leven.
Van Tomas wordt verteld dat hij het evangelie heeft gepredikt in India en daar de marteldood gestorven is. De Oosterse christenen in India, de Tomaschristenen gaan terug op die zeer oude traditie die stamt uit de vroegste eeuwen. Onze medebroeders van de abdij van Kappadu in Kerala behoren tot die traditie en vieren hun eredienst volgens de ritus van Malabar en in de liturgische taal van Malayalam. In de loop der eeuwen hebben zij vele vervolgingen te verduren gehad, van hindu’s en Islamieten, maar ook van medechristenen, niet in de laatste plaats van Westerse missionarissen die hen wilden latiniseren. Dat is geschiedenis. In onze tijd ontvangen de christenen in de Oekraïne bloedige wonden vanuit fanatieke aanhangers van de Russische orthodoxie. Laten wij bidden voor vervolgden en vervolgers dat Christus in hun midden vrede mag brengen en genezing. Vragen wij vandaag op deze dag waarop de Kerk de barmhartigheid centraal stelt dat wij onze eigen kwetsuren en die van onze samenleving toevertrouwen aan de Goddelijke barmhartigheid, dat zij deze gebroken wereld genezing schenkt en vrede geeft. Dat onze samenleving gebouwd wordt op Christus als hoeksteen, Christus die uit liefde het lijden niet schuwde, die ons een voorbeeld geeft van vergevensgezindheid en verzoening, en ons wil samenbrengen als kinderen van één Vader die bereid zijn elkaars lasten te dragen naar zijn voorbeeld.
Br. Gerard Mathijsen