Preek 15 september 2025
Vandaag stelt Jezus zijn leerlingen een lastige vraag. Maar als een echte Meester voor het leven stelt Hij die niet zomaar. En het is ook niet een vraag die Hij alleen stelt aan de twaalf. Hij richt ze aan ieder van zijn volgelingen. Wie zijn die volgelingen? Wie willen bij Hem horen? Soms kun je de indruk krijgen dat die groep van gelovigen alsmaar kleiner wordt. Daarop lijkt het toch: dat de christenen in de samenleving verdwijnen. In onze cultuur is godsdienst een privézaak geworden, en we zijn afkerig van een instituut.
De mens van nu denkt helemaal aangewezen te zijn op het eigen geweten, of het eigen gezonde verstand. Toch is het opmerkelijk dat er over heel de wereld vandaag nog 2,5 miljard mensen zijn die zich christen noemen, waarvan bijna 1,5 miljard katholiek.
De volgelingen van Jezus, die op een of andere manier dus verbonden zijn met die groep van zijn eerste leerlingen, met de twaalf, vormen de grootste groep gelovigen. Daarnaast zijn er andere geloofsrichtingen met ook een imposant aantal aanhangers. De Islam telt 1,8 miljard gelovigen, het Hindoeïsme 900 miljoen het Boeddhisme: 376 miljoen. Wereldwijd rekent 90 % van de mensen zich tot een religie, terwijl het aantal ongelovigen minder dan 15 % bedraagt. En de verwachting is dat de godsdienstigheid eerder toeneemt dan afneemt. Dat zou je in ons land niet zeggen, maar niettemin is het een vaststaand gegeven. In onze samenleving die zich heeft genesteld in welvaart en tot voor kort overtuigd was van vooruitgang kijken velen neer op de mensen die nog geloven, maar voor de grote meerderheid van de wereldbevolking met name in Azië en Oost Europa vormt het westen een decadente en stervende cultuur.
Maar we zijn met 2,5 miljard christenen, dan zou de wereld er toch eigenlijk anders moeten uitzien? Daarom is die vraag van de Heer aan zijn volgelingen heel actueel: ‘Wie zeggen jullie dat ik ben?” En daarom is het goed om na te denken over wat Hij zegt wat het betekent om een volgeling van Hem te zijn.
U hebt het zojuist gehoord in de lezing uit de brief van Jacobus: “Wat baat het een mens te beweren dat hij geloof heeft, als hij geen daden kan laten zien?” Is ons denken en doen in overeenstemming met wat Jezus ons leert? Laten we ons bij onze manier van denken en van handelen sturen door Jezus, vormt Hij het kompas van mijn leven?
Hoe stond de Heer. in het leven? Waardoor liet Hij zich leiden?
Jezus vertrouwde onvoorwaardelijk op de Voorzienigheid van zijn hemelse Vader. En dat leerde Hij aan de zijnen. In de Bergrede gaf Hij hun als gebed het Onze Vader. Dat was zijn vastheid tot in het lijden, tot aan het kruis: uw wil geschiede, In uw handen beveel ik mijn geest.
Het was duidelijk dat zijn leerlingen een andere kijk daarop hadden. Zij hadden een andere invulling voor Jezus’ messiasschap: triomfantelijk, aantrekkelijk.
Wij zijn allemaal mensen en kunnen ons de moeilijkheid van de leerlingen goed voorstellen. Het is ook ons probleem. Dat onze verlossing ligt in overgave, in aanvaarding van het leven zoals het is dat wil er niet goed in. Uw wil geschiede, als er maar gebeurt wat ik wil! Want anders stelt die voorzienigheid van God toch niets voor!
Ik vrees dat wij niet beter zijn dan de twaalf. Ik vrees dat Petrus precies zegt wat wij denken: dat mag niet gebeuren, wat Jezus daar zegt, dat scenario over lijden en dood. Dan komen we als volgelingen van Hem van de wal in de sloot.
Dierbare zusters en broeders, als wij volgelingen van Jezus willen zijn, laten we dan niet terugdeinzen voor beproevingen. Blijkbaar kan het niet anders. Laten we blijven vertrouwen op Gods Voorzienigheid. Als de christenen, die ongelooflijke menigte van 2,5 miljard dat zouden doen, dan zou het nog wat worden met het koninkrijk van God. Dan hoefden wij niet te wachten tot in het hiernamaals, maar dan zou Gods wil al geschieden hier op aarde, zoals in de hemel. Dierbare zusters en broeders, en daarop moeten wij niet wachten. Dat zal hoogstwaarschijnlijk niet gebeuren. Maar laten wij beseffen dat ieder van ons toch een wereld van verschil kan maken. Ieder van ons. In vertrouwen op God, in overgave en openheid voor zijn Geest. Moge die ons niet ontbreken.
br. Gerard Mathijsen osb
Zondag 24 dhj – B – 15/09/2024
Lezingen: Jesaja 50:5-9 | Jakobus 2:14-18 | Markus 8:27-35.