brief van paus Franciscus aan bisschoppen USA
Geliefde broeders in het bisschopsambt,
Ik schrijf u vandaag om een paar woorden tot u te richten in deze delicate periode die u als herders van het volk van God, pelgrims in de Verenigde Staten van Amerika, doormaakt.
- De reis van slavernij naar vrijheid die het volk van Israël maakte, zoals vastgelegd in het boek Exodus, nodigt ons uit om de realiteit van onze tijd, die zo duidelijk gekenmerkt wordt door het fenomeen van migratie, te beschouwen als een beslissend moment in de geschiedenis om niet alleen ons geloof te bevestigen in een God die altijd dichtbij is, geïncarneerd, migrant en vluchteling, maar ook de oneindige en transcendente waardigheid van iedere menselijke persoon [1].
- De woorden waarmee ik begin, zijn niet willekeurig. Zelfs een vluchtig onderzoek van de sociale leer van de Kerk laat duidelijk zien dat Jezus Christus de ware Immanuel is (vgl. Mat. 1:23); Ook hij had de moeilijke ervaring dat hij uit zijn land werd verdreven omdat zijn leven in gevaar was. Ook moest hij zijn toevlucht zoeken in een maatschappij en cultuur die vreemd waren aan de zijne. Door mens te worden, koos de Zoon van God er ook voor om het drama van de immigratie te ervaren. Ik wil onder andere de woorden in herinnering roepen waarmee paus Pius XII zijn Apostolische Constitutie over de pastorale zorg voor migranten begon, die wordt beschouwd als de ‘Magna Carta’ van de leer van de Kerk over migratie: ‘De familie van Nazareth in ballingschap, Jezus, Maria en Jozef die emigreerden en hun toevlucht zochten in Egypte om te ontkomen aan de toorn van een goddeloze koning, zijn het model, het voorbeeld en de steun van alle emigranten en pelgrims van alle tijden en landen, van alle vluchtelingen in alle omstandigheden die, gedreven door vervolging of nood, zich gedwongen zien hun vaderland, hun geliefde familie en degenen die hen dierbaar zijn te verlaten en naar een vreemd land te gaan’ [2].
- Op dezelfde manier leert Jezus Christus ons, dat wij de waardigheid van ieder mens, zonder uitzondering, blijvend moeten erkennen door ieder mens met een universele liefde lief te hebben. Wanneer we spreken over ‘oneindige en transcendente waardigheid’, willen we benadrukken dat de belangrijkste waarde die de menselijke persoon bezit, elke andere juridische overweging die kan worden aangevoerd om het leven in de samenleving te reguleren, overstijgt en ondersteunt. Daarom zijn alle gelovigen en mensen van goede wil geroepen om de legitimiteit van normen en overheidsbeleid te beschouwen in het licht van de waardigheid van de persoon en zijn fundamentele rechten, en niet andersom. 4. Ik volg nauwlettend de grote crisis die zich in de Verenigde Staten voordoet, met de lancering van een programma van massale deportaties. Een geweten dat gevormd is door rechtschapenheid kan niet anders dan een kritisch oordeel uitspreken en zijn ongenoegen uiten over elke maatregel die de illegale status van bepaalde migranten impliciet of expliciet identificeert met criminaliteit. Tegelijkertijd moet het recht van een land om zichzelf te verdedigen en gemeenschappen te beschermen tegen personen die gewelddadige of ernstige misdrijven hebben gepleegd terwijl ze in het land waren of vóór hun aankomst, worden erkend. Hoe dan ook, het uitzetten van mensen die in veel gevallen hun land hebben verlaten vanwege extreme armoede, onveiligheid, uitbuiting, vervolging of ernstige aantasting van het milieu, ondermijnt de waardigheid van veel mannen en vrouwen en van hele families en maakt hen bijzonder kwetsbaar en weerloos.
- Dit is geen klein probleem: een authentieke rechtsstaat blijkt juist uit de waardige behandeling die alle mensen verdienen, vooral de armste en meest gemarginaliseerde mensen. Het ware algemeen welzijn wordt bevorderd wanneer de samenleving en de overheid, met creativiteit en strikt respect voor de rechten van iedereen – zoals ik bij vele gelegenheden heb benadrukt – de meest kwetsbaren, weerlozen en kwetsbaren verwelkomen, beschermen, bevorderen en integreren. Dit verhindert niet dat er een beleid wordt ontwikkeld dat ordelijke en legale migratie reguleert. Deze ontwikkeling kan echter niet worden bereikt door de privileges van enkelen en de opofferingen van anderen. Wat gebouwd is op het fundament van geweld, en niet op de waarheid van de gelijke waardigheid van ieder mens, begint slecht en zal slecht eindigen.
- Christenen weten heel goed dat onze identiteit als persoon en gemeenschap alleen tot wasdom komt als we de oneindige waardigheid van alles bevestigen. Christelijke liefde is geen concentrische uitbreiding van interesses die zich geleidelijk uitbreiden naar andere mensen en groepen. Met andere woorden, de mens is geen eenvoudig individu, relatief ruimdenkend, met filantropische gevoelens! De menselijke persoon is een subject met waardigheid, die door de constitutieve relatie met iedereen, en vooral met de allerarmsten, geleidelijk aan kan rijpen in zijn identiteit en roeping. De ware ordo amoris die bevorderd moet worden, is die welke we ontdekken door voortdurend te mediteren over de gelijkenis van de ‘barmhartige Samaritaan’ (vgl. Lc 10,25-37), dat wil zeggen door te mediteren over de liefde die een broederschap bouwt die openstaat voor iedereen, zonder uitzondering [3].
- Maar de zorg voor de persoonlijke, gemeenschappelijke of nationale identiteit kan, afgezien van deze overwegingen, gemakkelijk een ideologisch criterium introduceren dat het sociale leven vervormt en de wil van de sterkste oplegt als criterium van de waarheid.
- Geachte broeders bisschoppen van de Verenigde Staten, ik erken uw waardevolle inspanningen terwijl u nauw samenwerkt met migranten en vluchtelingen, Jezus Christus verkondigt en fundamentele mensenrechten bevordert. God zal alles wat u doet ter bescherming en verdediging van hen die als minder waardevol, minder belangrijk of minder menselijk worden beschouwd, rijkelijk belonen!
- Ik roep alle gelovigen van de katholieke Kerk, en alle mannen en vrouwen van goede wil, op om niet toe te geven aan toespraken die discriminerend zijn en onnodig lijden veroorzaken voor onze migranten- en vluchtelingenbroeders en -zusters. Wij worden geroepen om met naastenliefde en helderheid in solidariteit en broederschap te leven, bruggen te bouwen die ons steeds dichter bij elkaar brengen, de muren van schande te verwerpen en te leren ons leven te geven zoals Jezus Christus het zijne gaf voor de redding van allen.
- Laten we Onze Lieve Vrouw van Guadalupe vragen om personen en families te beschermen die in angst en pijn leven vanwege migratie en/of deportatie. Moge de “Maagd Morena”, die wist hoe ze volkeren kon verzoenen toen ze vijanden waren, ons de mogelijkheid geven om onszelf als broeders en zusters in haar armen te vinden en zo een stap voorwaarts te zetten in de opbouw van een meer broederlijke, inclusieve samenleving die de waardigheid van iedereen respecteert.
Broederlijk, Franciscus Vanuit het Vaticaan, 10 februari 2025