Letting Go By Timothy Radcliffe O.P. 31 December 2006 | Luke 2:41-52
Dierbare zusters en broeders,
Feest van de H. Familie.
Ruim een eeuw geleden hebben de pausen Leo XIII en Benedictus XV het feest van de H. Familie ingesteld ten voorbeeld van het gezinsleven, dat veel traditionele vormen verloor door de industrialisatie en verstedelijking. Een veilig gezin, liefdevolle ouders, het is nog steeds de beste start voor een gelukkig leven. Het is een ideaal dat wij hoog willen houden. Een grote genade dit te mogen beleven, zowel voor ouders als voor kinderen. Maar dit ideaal is ook uiterst kwetsbaar, en goddank is het leven zo rijk dat in andere situaties ook nieuwe kansen blijken te schuilen. Kortom Gods werkelijkheid blijkt nog rijker dan wij ons voorstellen. Welke antwoord heeft ons geloof daarop? Dat is een goede vraag. Ik herinner mij goed de eerste keer dat ik mocht preken in deze kerk; dat was op dit feest van de h. Familie in 1979, 45 jaar geleden. Ik vond het nogal wat, en – bijna tot overmaat van ramp- logeerde de bisschop van Groningen, mgr. Bernard Möller in de abdij, en was hij aanwezig, in de abtszetel die daar toen nog stond. Na de viering zei hij dat zijn eerste gedachte, toen hij mij naar voren zag lopen was geweest: “wat gaat dat jonge patertje de mensen nu vertellen over het gezin?” Gelukkig was het hem niet tegengevallen.
Dat zou mij moed moeten geven, en sindsdien heb ik meerdere malen op dit feest gepreekt. Vandaag mocht ik voor de kloostercast van de KRO/NCRV er een meditatie aan wijden. Maar nu zou ik u de gedachten willen doorgeven van pater Timothy Radcliffe O.P., zoals u weet onlangs door paus Franciscus kardinaal gemaakt. Hij heeft in 2006hierover gepreekt. Ik heb zijn woorden graag voor u vertaald, en ik hoop dat zijn visie, die ik graag tot de mijne maak ook u kan inspireren. Zoals hij over de H. Familie spreekt zou ik het niet durven. Maar hij is nu kardinaal!
«Tijdens het avondeten met vrienden vroeg ik waar hun zestienjarige dochter was. De moeder antwoordde: ‘We weten het niet. Ze is bij haar vriendinnen, maar we weten niet wat ze doen. En vroeger waren we zo close, als zussen. We konden alles tegen elkaar zeggen. En nu is ze als een vreemde.’
Er is veel bezorgdheid voor de jongeren. Wie zijn ze? Wat zal er van hen worden? Maar het evangelie van vandaag vertelt ons dat we vol vertrouwen kunnen zijn. God is met hen. Ze zijn in zijn handen. Ook de moeder van Jezus had pijn om haar zoon. Hij was drie dagen lang verdwenen. ‘Kind, waarom heb je ons zo behandeld? Kijk, je vader en ik hebben met grote angst naar je gezocht.’ Jezus antwoordt, maar ze begrijpen het niet.
Jezus werd geboren in een typisch modern gezin. Een alleenstaand kind; de man in het huishouden was niet zijn vader; de traditie zegt dat hij tot zijn dertigste thuis woonde. En toen werd het erger. Hij eindigde in ongenade en mislukking aan een kruis. Als God in zo’n gezin zijn thuis heeft gemaakt, dan kan hij ook in het onze aanwezig zijn en kunnen we vertrouwen op Gods voorzienigheid voor onze kinderen.
In mijn kamer in Londen had ik een schilderij van Van Gogh van een moeder en vader die hun kind leren lopen. De moeder houdt het kind omhoog, terwijl aan de andere kant van het schilderij de vader zijn armen gestrekt heeft en het kind wenkt om naar hem toe te lopen. En het gezicht van het kind is gevuld met plezier, verlangend naar het avontuur. Een van de eerste moedige daden die we leren, is lopen. We zullen plat op ons gezicht vallen en moeten opstaan en het opnieuw proberen. Maria en Jozef moesten Jezus ook de moed leren om te lopen. Ook al was hij God, ik weet zeker dat hij op zijn gezicht viel! Alle morele training is het trainen van mensen om sterk genoeg te zijn om op hun voeten te staan en te lopen. Maar als je een kind leert lopen, dan kan het zijn dat hij of zij op een dag in een richting loopt die je niet had verwacht of gewenst. Je geeft ze de vrijheid om van je weg te lopen. Diepe liefde houdt niet vast. Zij laat ons gaan. De schoonheid en de pijn van ware liefde is dat ze een ander bevrijdt om iemand anders nog meer lief te hebben dan ons.
Wanneer het kind Jezus zijn familiekring verlaat en achterblijft in de tempel, is hij moedig. ‘Wat heb je mij gezocht? Wist je niet dat ik in het huis van mijn vader moest zijn?’ Hij was gevormd door twee dappere mensen die hem hierop hadden voorbereid. Maria had het aangedurfd om ‘ja’ te zeggen tegen de uitnodiging van de engel om moeder te worden van onze Redder, ook al zou dat haar leven op zijn kop zetten. Jozef was dapper genoeg geweest om met Maria te trouwen, ook al was ze zwanger van oorzaken die hij niet kon begrijpen. Dus hadden ze een kind grootgebracht dat de moed had om op een dag iets te doen wat ze toen niet konden begrijpen. .Billy Elliot is een film over een gezin uit Noord-Engeland. Ze zijn mijnwerkers. Ze leven met de dreiging van werkloosheid. Het zijn sterke, agressieve mensen. De zoon van het gezin heet Billy en hij ontdekt dat hij een hekel heeft aan boksen, de familiesport. Hij wil balletdanser worden. Het is een schandaal. Echte mannen worden geen dansers. Uiteindelijk ziet de vader zijn zoon dansen en hij begrijpt dat dit Billy’s leven is. Het is een verhaal over moed. Er is de moed van de mijnwerkers, die vechten voor hun baan. Er is de moed van Billy, die het aandurft om anders te zijn. De grootste moed is tenslotte die van zijn vader, die zijn zoon omarmt en hem durft los te laten om een leven te leiden dat hij niet kan begrijpen.
Jezus ontsnapt uit de kleine wereld van zijn familie en komt dan terug om hen het uitgestrekte huis van het Koninkrijk aan te bieden. Moge hij ons de genade geven om degenen van wie we houden los te laten, de deur open te houden voor hun terugkeer, erop vertrouwend dat ze terugkomen met geschenken die we ons niet hadden kunnen voorstellen».
br. Gerard Mathijsen osb