Preek 21 augustus 2022

“Iemand vroeg aan Jezus: Heer, zijn het er weinig die gered worden?” Hij zal wel gehoopt hebben een geruststelling te ontvangen. Jezus geeft een ander antwoord: Hij wijst op de eigen verantwoor6ldelijkheid. Zijn antwoord is niet wat wij het liefste horen, maar het is wel het beste wat ons gezegd kan worden: “span je tot het uiterste in.” Doe het nodige, zolang het kan. En nu het nog kan. En wat volgt klinkt als een ouderwetse boetepreek, die ons wakker wil schudden. Vroeger werd er graag over dit onderwerp gepreekt. Onze br. Cor miste dat op zijn oude dag: in zijn jeugd, voor de tweede wereldoorlog, toen de mensen nog weinig afleiding hadden, waren zware donderpreken voor velen de attractie van de zondag. Een geoefend predikant wist alle registers open te trekken. Hij ging vol op het orgel van hel en verdoemenis om de kerkgangers te bewegen tot een brave en oppassende levenswandel. Daarvan willen wij niet meer horen. We achten ons volwassen, wij zijn immers geëmancipeerd, en zelf tot oordelen in staat? We laten ons niet langer de wet voorschrijven, maar wij maken zelf uit wat goed is. Toch zouden heel wat ouders graag wat meer grip willen krijgen op de levensinstelling van hun kroost. Zij maken zich ongerust dat die in hun onervarenheid gemakkelijk tot verkeerde keuzes komen, zich in de nesten werken, de weg in het leven kwijtraken. Ik hoef geen voorbeelden te geven. Ieder heeft ze in eigen omgeving, velen in eigen familie. Wat in de woorden van de Heer opvalt is dat Hij niet sust en geruststelt, maar, aanspoort en vermaant, wijst op eigen verantwoordelijkheid. De apostel Paulus doet dit ook herhaaldelijk in zijn brieven en ook de brief aan de Hebreeën slaat dezelfde toon aan.

Er wordt wel degelijk iets verwacht van elk mens, zonder onze medewerking zullen wij onze eindbestemming, de eeuwige zaligheid, mislopen. Maar wat wordt van ons verlangd? Welke is de weg die wij dienen te gaan, door welke nauwe deur kunnen wij naar binnen komen? Gaat het om de tien geboden? Om alle latere kerkelijke wetten, voorschriften en bepalingen van ons geloof? En hoeveel voorschriften waren er al niet in het Jodendom? In de Talmoed wordt gesteld dat het totaal aantal geboden 613 bedraagt, 365 verboden die corresponderen met het aantal dagen in het zonnejaar en 248 geboden met het aantal botjes in het menselijk lichaam. We kunnen ons gemakkelijk in die veelheid verliezen, en de moed opgeven. Maar misschien mogen we ook de zaak vereenvoudigen in de overtuiging dat wij uiteindelijk geoordeeld zullen worden op deze drie deugden: geloof, hoop en liefde. Als wij daaruit leven en die weggaan, dan bereiken wij onze bestemming.

De schriftteksten van deze viering treffen door hun wereldwijde visie. In het evangelie stroomt de hemel vol uit de vier windstreken: “zij zullen komen uit het oosten en het westen, uit het noorden en het zuiden, en zij zullen aanzitten in het Koninkrijk Gods” en bij Jesaja hoorden we al: “Ik ga alle volkeren en talen bijeenroepen en zij zullen mijn glorie aanschouwen.” De uitverkiezing van het Joodse volk is dat het wordt uitgezonden naar alle volkeren, naar ver verwijderde kusten, om overal gods glorie te verkondigen. Gods boodschap is een boodschap van heil en van liefde.

Als wij daarvoor open zouden staan zou de wereld vervuld zijn van vrede, en alle angst zou uitgebannen zijn. Maar rampzalig genoeg zijn wij er nog altijd niet in geslaagd ons hierdoor te laten overtuigen. Iedere tijd opnieuw wordt de mensheid verscheurd door tegenstellingen, vijandschap, achterdocht, angst en haat. Na Wereldoorlog II zou er nooit meer oorlog komen, maar sindsdien is er altijd hier of daar in de wereld strijd geleverd, en vandaag vlamt de oorlog weer op. De beroemde geleerde Albert Einstein zei: ik weet niet wanneer er een derde wereldoorlog zal uitbreken, maar ik weet wel waarmee de mensen elkaar in de vierde zullen bevechten: ze zullen met stenen gooien. Met andere woorden: de beschaving zal vernietigd zijn, het mensdom zal terugvallen in een primitieve staat. Diezelfde Einstein was overtuigd van de kracht van de liefde. Aan het eind van zijn leven schreef hij: “Er is een buitengewoon krachtige kracht waarvoor de wetenschap tot dusver geen formele verklaring heeft gevonden. Het is een kracht die alle andere omvat en bestuurt, en staat zelfs achter elk fenomeen dat in het universum werkzaam is en nog niet door ons is geïdentificeerd.

Deze universele kracht is LIEFDE.

Toen wetenschappers op zoek waren naar een verenigde theorie van het universum, vergaten ze de meest krachtige onzichtbare kracht.

Liefde is Licht, dat degenen die het geven en ontvangen verlicht.

Liefde is zwaartekracht, omdat sommige mensen zich hierdoor tot anderen aangetrokken voelen.

Liefde is macht, omdat het beste dat we hebben vermenigvuldigd en de mensheid niet laat uitdoven in hun blinde egoïsme.

Liefde ontvouwt zich en onthult. Voor liefde leven en sterven we. Liefde is God en God is liefde.

Deze kracht verklaart alles en geeft zin aan het leven. Dit is de variabele die we te lang hebben genegeerd, misschien omdat we bang zijn voor liefde omdat het de enige energie in het universum is die de mens niet naar believen heeft leren besturen. … en Einstein vervolgt:

Als we willen dat onze soort blijft bestaan, als we zin in het leven willen vinden, als we de wereld en elk levend wezen dat erin leeft, willen redden, dan is liefde het enige antwoord. … Elk individu draagt een kleine maar krachtige generator van liefde in zich waarvan de energie wacht om te worden vrijgegeven.”

Liefde is de sleutel naar de toekomst van onze aarde, naar de toekomst van ons eigen geluk. Zusters en broeders, laten we ons tot het uiterste inspannen om die sleutel te vinden en laten wij hem gebruiken, niet om anderen buiten te sluiten maar om ons zelf en ieder die wil de toegang te openen tot het eeuwig geluk.

Br. Gerard Mathijsen osb

Zondag 21 dhj C 21 augustus 2022

Jes. 66, 18-21; Hebr. 12, 5-7, 11-13; Lc. 13, 22-30.