Allerheiligen 2024 Apok. 7,2-4.9-14; 1Joh. 3,1-3; Mt. 55,1-12a
Het Romeinse protocol voor heiligverklaring zou je op de gedachte kunnen brengen dat je dood moet zijn om heilig te worden. Dat is een verklaarbare maar heuse vergissing. Heilig ben je tijdens je leven of je bent het niet. Daar voegt een heiligverklaring niets wezenlijks aan toe. Dat is slechts een bevestiging van wat er al is: een leven, helemaal gegeven en geleefd in de navolging van Jezus.
Heiligen, zij leven midden onder ons en ook na hun dood blijven zij ons begeleiden. Troostend, bemoedigend, uitdagend, en soms ook vermanend en kapittelend. Heiligen, een levende icoon van Gods zorg voor de wereld die Hem zo lief is.
Het feest van Allerheiligen is dus niet gereserveerd voor overledenen, maar voor allen die de weg van Jezus gaan met vallen en opstaan. De apostel Paulus spreekt in zijn brieven de gelovigen steeds weer aan met de titel ‘heiligen’. Mensen geroepen om het leven dat heilig is te behoeden in het voetspoor van Jezus die het ons heeft voorgedaan.
Vandaag vieren wij de ontelbare menigte die de eeuwen door die weg is gegaan tot op de dag van vandaag. Wij vieren ze samen en dat niet zonder reden. Want heilig ben je niet op je uppie en ook niet voor jezelf. Hoe verschillend ook, ze zijn er altijd om de gemeenschap mee op te bouwen waartoe wij als mensen zijn geroepen en genodigd.
Allerheiligen, een feest dat haaks staat op de geest van onze tijd. In onze samenleving viert het individualisme hoogtij, gedreven door een opvatting over vrijheid die niet verder kijkt dan het eigen gelijk. Maar die instelling levert zoals wij om ons heen zien, geen paradijs op.
Allerheiligen, feest dat gemeenschap sticht, dat gemeenschap versterkt en feest dat ons bewust maakt dat wij maar mens worden als wij door een gemeenschap worden gedragen en gevoed. Want geen mens kan zijn bestemming en zijn roeping vinden zonder andere mensen. Ieder voor zich en God voor ons allen mag dan wel een oude spreuk zijn, maar daarmee wordt eerder de grote verzoeking en zonde aangeduid dan de weg tot heil en heling. Wij mensen hebben elkaar broodnodig, ja meer dan brood, want een mens leeft niet van brood alleen, maar meer nog van communio die leven schept en schenkt.
Allerheiligen, wie zouden wij zijn zonder zorg en liefde van anderen, zonder het scheppende voorbeeld van zovelen dichtbij en veraf die vorm en inhoud hebben gegeven aan ons leven, ja die het nog steeds dragen en richting geven? De meeste van hen halen nooit de krant en velen hebben ook geen officieel bewijs van inschrijving gekregen voor de heiligenkalender, maar ze zijn er niet minder heilig om. En ook de groten onder hen die wel het nieuws haalden, zij waren en blijven mensen van vlees en bloed met hun gebreken. Heilig zijn zij niet ondanks maar mét hun gebreken. Zij hebben er zich niet door laten weerhouden om elke dag opnieuw de weg van bekering te gaan en zich te wijden aan de dienst die de hunne was. Je komt ze tegen in alle lagen van de bevolking, maar ook in alle kleuren van etnische afkomst. Heiligheid is ook niet voorbehouden aan een bepaalde scholing tenzij de school van de liefde. Heiligheid is ook niet verbonden aan een bijzondere staat of maatschappelijke positie. Maar al die kleine en grote goedheid, een leven lang, of het nu is in het gezin, in de verpleging, in politiek, zielzorg en noem maar op, ze vormt het bindmiddel van een levende gemeenschap.
Allerheiligen, Ieder heeft zo zijn voorkeursfiguren. Mannen en vrouwen die je bijzonder hebben geïnspireerd en je bemoedigen op de weg die jij zelf te gaan hebt. Omdat die weg mettertijd niet dezelfde is, kan ook de galerie van heiligen doorheen je leven een ander aanzien krijgen. Sommigen verdwijnen een beetje naar de achtergrond en er komen nieuwe bij. De kring wordt groter en breidt zich uit naarmate de jaren klimmen. Je ontmoet ze in het dagelijks leven, je komt ze tegen tijdens je lectio, en allen worden tochtgenoten op de weg.
Allerheiligen, het is het feest van de vreugde, dat we de weg niet alleen hoeven te gaan. En zij tonen ons in levende lijve dat geen water te diep is en geen berg te hoog voor wie Gods roepstem heeft gehoord. Door hen gedragen, vertrouwen wij erop dat ook onze weg niet zal doodlopen, maar zijn bestemming vinden op dat grote feest, waarvan de Apocalyps ons zo beeldend heeft verhaald.
Allerheiligen, feest van onze vreugde, feest van Gods vreugde om de bekering van al die zondaars tot mensen die de weg gevonden hebben, die anderen de weg hebben gewezen en Gods droom hebben vervuld mensen te zijn naar Zijn hart.
Allerheiligen, feest van de vreugde, feest van de zaligsprekingen, woorden van licht, die in het duister van de tijd bakens hebben uitgezet om te gaan waar geen weg is, om de grote voorganger te volgen die het pad door de zee is gegaan naar de oever van het nieuwe leven, waar alle tranen worden afgewist en het leven vrucht zal dragen zonder maat.
Allerheiligen, feest van de gemeenschap waarvan wij allen dromen: mensen die niet als los zand liggen langs de oever van de zee, maar die als levende stenen zich laten voegen in de bouw van de geestelijke tempel, in het huis van God met de mensen, waar bruiloft wordt gevierd en de stem van muziek en zang niet tot zwijgen komt.
Allerheiligen, scharen wij ons daarom rond de tafel van de Heer en zeggen wij dank voor die ontelbare menigte van bloedgetuigen en heiligen en eten en drinken wij van gaven die de Heer ons aanreikt, zijn eigen ziel en zaligheid, opdat ook wij gesterkt en bemoedigd de weg ten einde gaan. Amen.
Abt Thijs Ketelaars